Dzięki informacji o prędkości gazu udało się bezpośrednio zmierzyć masę czarnej dziury, która powodowała wirowanie gazu. Źródło: NASA/ESA/Hubble Heritage Team/AURA/B. Whitmore et al.
Dzięki informacji o prędkości gazu udało się bezpośrednio zmierzyć masę czarnej dziury, która powodowała wirowanie gazu. Źródło: NASA/ESA/Hubble Heritage Team/AURA/B. Whitmore et al.

Wyobraź sobie, że zakładasz nową parę okularów, rozglądasz się aby je sprawdzić i zauważasz potwora – dokładnie do tego doszło gdy skierowano anteny ASKAP w kierunku grupy trzech łączących się galaktyk 1.8 miliarda lat świetlnych od Drogi Mlecznej.

Rzeczonym potworem jest supermasywna czarna dziura o masie 3 miliardów mas Słońca.

Uważa się, że wszystkie galaktyki posiadają potężne czarne dziury w swoich centrach, jednak ta jest naprawdę gigantyczna nawet w skali kosmosu. Jest bowiem 750 razy większa od czarnej dziury znajdującej się w centrum Drogi Mlecznej, której masa to zaledwie 4 miliony mas Słońca.

Czarne dziury rosną pochłaniając olbrzymie ilości materii, włącznie z innymi czarnymi dziurami, które za bardzo się do nich zbliżą – w tym przypadku doszło do połączenia czarnych dziur znajdujących się wcześniej w trzech różnych galaktykach.

Dr Lisa Harvey-Smith z CSIRO wraz ze swoim zespołem wiedziała o istnieniu silnego źródła promieniowania radiowego, znanego jako maser astrofizyczny, w tej grupie i skierowała w jego stronę sieć anten ASKAP.

Wyniki zostały następnie potwierdzone za pomocą teleskopu Australia Telescope Compact Array w Narrabri, który odkrył, że gaz odpowiadający za maser przemieszcza się z prędkością 600 kilometrów na sekundę.

Wiedza o prędkości gazu pozwoliła na bezpośredni pomiar masy czarnej dziury, która napędzała ten gaz.

Sieć anten ASKAP Źródło: skatelescope.org
Sieć anten ASKAP
Źródło: skatelescope.org

ASKAP (Australian Square Kilometre Array Pathfinder) jest prekursorem Square Kilometer Array i budowany jest w Murchison.

Po zakończeniu budowy ASKAP będzie składał się z 36 identycznych anten, każda o średnicy 12 metrów, które będą pracowały jako jeden duży instrument.

„Pełna sieć 36 anten będzie uruchomiona do 2018 roku,” mówi dr Harvey-Smith. „Aktualnie testy przechodzi dziewięć anten, a nasze pierwsze badania naukowe rozpoczną się po uruchomieniu 12 anten.”

Dr George Heald, który kieruje grupą astrofizyki w CSIRO w Perth podkreśla, że zaletą ASKAP jest własna technologia odbiornika o nazwie Phased Array Feed (PAF), który działa niczym kamera cyfrowa na falach radiowych.

„Pozwala nam ona dużo szybciej tworzyć mapy rozległych obszarów nieba niż za pomocą tradycyjnych radioteleskopów.”

Źródło: Science Network WA