Wyniki przeprowadzonych na Ziemi eksperymentów laboratoryjnych wspierają teorię mówiącą o tym, że ciemne linie na marsjańskich zboczach powstają pod wpływem wody – choć w zupełnie nieziemski sposób, poinformowali wczoraj naukowcy.
Zespół z Francji, Wielkiej Brytanii i USA stworzył modele i przeprowadził symulacje warunków marsjańskich, aby dokładniej przeanalizować dane zebrane w badaniach, których wyniki pojawiły się w ubiegłym roku, a które mówiły o „najmocniejszych jak dotąd dowodach” występowania wody w stanie ciekłym na Czerwonej Planecie.
Odkrycie to sprawiło, że wielu naukowców zaczęło zastanawiać jak to możliwe, wszak niskie ciśnienie marsjańskiej atmosfery oznacza, że woda nie może zbyt długo przetrwać na powierzchni w stanie ciekłym. Albo zacznie wrzeć albo zamarznie.
Zidentyfikowanie wody na Marsie jest trudne ze względu na naszą ograniczoną wiedzę o procesach naturalnych zachodzących w warunkach tak bardzo różniących się od warunków panujących na Ziemi.
We wrześniu ubiegłego roku, zespół naukowców poinformował w periodyku Nature Geoscience, że osobliwe ciemne linie zaobserwowane na zboczach marsjańskich „latem” mogą być smugami super-słonej wody.
Co więcej, poinformowano także o odkryciu dowodów na obecność w owych liniach „uwodnionych” minerałów, które wymagają wody do powstania.
Linie długością sięgające nawet kilkuset metrów, o szerokości nie przekraczającej 5 metrów, pojawiają się na zboczach w okresie letnim, stopniowo zwiększając swoją długość, a następnie zanikają wraz ze spadkiem temperatur.
„W określonych warunkach udało nam się odkryć występowanie wody w stanie ciekłym na Marsie,” informowała wtedy NASA.
W ramach najnowszych badań naukowcy skupili się na pracy laboratoryjnej starając się wytłumaczyć w jaki sposób woda może odpowiadać za powstawanie ciemnych linii. Także wyniki tych badań opublikowano w periodyku Nature Geoscience.
W zespole pracującym pod kierownictwem Marion Masse z University of Nantes we Francji znalazło się także kilku autorów pierwotnego artykułu mówiącego o odkryciu wody.
Naukowcy umieścili blok lodu na plastikowym zboczu o nachyleniu 30 stopni, pokrytym drobnym piaskiem, a następnie pozwolili mu stopnieć w komorze, w której odtworzono marsjańskie ciśnienie atmosferyczne oraz temperatury letnie.
Dla porównania zachodzących procesów, ten sam eksperyment przeprowadzono także w warunkach ziemskich.
Okazało się, że przy ciśnieniu atmosferycznym panującym na Marsie, topniejący lód zamieniał się w ciecz, która gwałtownie wrzała spływając w dół zbocza i przesączając się przez piasek.
Parująca para wodna wyrzucała w górę ziarna, tworząc pasma, które zapadały się gdy stawały się coraz bardziej strome, tworząc kanały.
„Morfologia powstałych w ten sposób zboczy jest uderzająco podobna do ciemnych linii obserwowanych na Marsie,” mówi Wouter Marra z Wydziału Nauk o Ziemi na University of Utrecht w Holandii.
„Ten proces, w którym niestabilna wrząca woda powoduje podskakiwanie ziaren piasku i powstawanie osuwisk, może odpowiadać za niektóre aktywne formy obserwowane na powierzchni Marsa.”
Zapis wideo eksperymentu poniżej:
https://www.youtube.com/watch?v=ge1IaLViB_A
Wideo przepływu spowodowanego przez lód wodny topniejący na piasku w warunkach marsjańskich (9 mbar, 293K).
https://www.youtube.com/watch?v=rIdr8KguNGc
Wideo przepływu spowodowanego przez lód wodny topniejący na piasku w warunkach marsjańskich (6.5 mbar, 293K). Gwałtowne wrzenie obserwowane z przodu oraz na szczycie bloku lodu.
Więcej informacji:
- artykuł naukowy: DOI: 10.1038/ngeo2706
Źródło: AFP / physorg