A tyle się przez lata naczytaliśmy, że pierścienie Saturna są niezwykle młode i w skali kosmicznej powstały dosłownie mgnienie oka temu. I na co nam to przyszło? Okazuje się bowiem, że pierścienie Saturna wcale nie są takie młode i nie mają jedynie 100-400 milionów lat, jak przekonywały nas dane z sondy Cassini, która przecież badała Saturna i same pierścienie z bliska przez ponad dekadę.
Zdjęcia z sondy Cassini ujawniły nieskazitelne, lodowe pierścienie, które nie wykazywały oznak ciemnienia z powodu ciągłego bombardowania mikrometeoroidami – maleńkimi cząsteczkami skał kosmicznych mniejszymi od ziarenek piasku. Naukowcy doszli do wniosku, że gdyby pierścienie były stare, gromadziłyby znaczną ilość pyłu i gruzu przez miliardy lat, powodując ich ciemnienie.
Jednak najnowsze badania podważają ten obraz pierścieni i wskazują, że mogą one być równie stare co sama planeta, czyli mogą mieć 4,5 miliarda lat. Badania prowadzone przez zespół japońskich naukowców proponują nowe wyjaśnienie nieskazitelnego wyglądu pierścieni: nie są młode, ale raczej posiadają wyjątkową zdolność do opierania się zanieczyszczeniom.
Zespół naukowców pod przewodnictwem Ryuki Hyodo z Institute of Science w Tokio zastosował zaawansowane metody modelowania komputerowego, do stworzenia symulacji interakcji między mikrometeoroidami a pierścieniami Saturna. Wyniki badań wskazują na coś zaskakującego: w momencie uderzenia mikrometeoroidy wyparowują, nie pozostawiając po sobie żadnych ciemnych pozostałości. Zamiast tego uderzenie generuje naładowane cząstki, które są albo przyciągane w stronę silnego pola magnetycznego Saturna, albo wyrzucane w przestrzeń międzyplanetarną. Ten samooczyszczający się mechanizm skutecznie utrzymuje lśniącą biel pierścieni, podważając pogląd, że ich jasność oznacza młodość.
Czytaj także: Skąd się wzięły pierścienie i lodowe księżyce Saturna? A stąd
Hyodo przyznaje, że prawdziwy wiek pierścieni pozostaje niepewny i może mieścić się gdzieś pomiędzy tymi dwoma skrajnościami – być może około 2,25 miliarda lat. Jednak sama badaczka opowiada się za tym, że pierścienie istnieją tak długo, jak sama planeta, powołując się przy tym na chaotyczny wczesny Układ Słoneczny jako sprzyjające środowisko dla ich powstania. W tym okresie duże ciała planetarne nieustannie migrowały i oddziaływały na siebie, tworząc warunki, które mogły łatwo doprowadzić do powstania majestatycznych pierścieni Saturna.
Ta nowa perspektywa wieku pierścieni Saturna nie tylko pogłębia naszą wiedzę na temat historii planety, ale także skłania do ponownej oceny sposobu, w jaki interpretujemy ewolucję układów planetarnych. Jeśli pierścienie Saturna są rzeczywiście tak stare, stanowią one świadectwo nieprzemijającego piękna i odporności struktur niebieskich, zdolnych do przeciwstawiania się nieustępliwym siłom kosmosu przez całe miliardy lat.
Czytaj także: Określenie wieku pierścieni Saturna wciąż stanowi wyzwanie
Artykuł naukowy opublikowany w periodyku Nature Geoscience, zachęca do dalszych badań nad składem i dynamiką pierścieni Saturna. Przyszłe misje na Saturna mogą dostarczyć bardziej szczegółowych obserwacji i pomiarów, pomagając odkryć tajemnice skrywane w tych rozległych pasmach lodu i skał.
Podsumowując, podczas gdy dokładny wiek pierścieni Saturna pozostaje przedmiotem badań, to nowe badanie oferuje przekonujący argument za tym, że ich wiek dorównuje wiekowi Układu Słonecznego.