Astronomowie korzystający z obserwatorium Karl G. Jansky Very Large Array (VLA) odkryli dżety materii wyrzucanej z formujących się młodych brązowych karłów. Odkrycie to jest pierwszym dowodem na to, że brązowe karły – których masa plasuje je między gwiazdami a planetami – powstają w tych samych procesach, w których powstają gwiazdy, tylko w mniejszej skali.
Astronomowie badali próbkę wciąż formujących się brązowych karłów w regionie gwiazdotwórczym ok. 450 lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Byka i odkryli, że cztery z nich emitują tego samego typu dżety co masywniejsze od nich gwiazdy na etapie formowania się. Dżety zostały odkryte podczas obserwacji w zakresie radiowym przeprowadzanych za pomocą VLA. Naukowcy także obserwowali te same brązowe karły teleskopami kosmicznymi Herschel i Spitzer w celu potwierdzenia ich młodego wieku.
„To pierwszy raz gdy udało nam się wykryć dżety pochodzące z brązowych karłów na tak wczesnym etapie formowania. To dowód na to, że powstają w sposób bardzo podobny do gwiazd,” mówi Oscar Morata z Institute of Astronomy and Astrophysics w Acadamie Sinica na Tajwanie. „To najmniej-masywne obiekty powstające w ten sam sposób co gwiazdy,” dodaje.
Brązowe karły są mniej masywne niż gwiazdy lecz bardziej masywne niż planety olbrzymy takie jak Jowisz. Ich masa uniemożliwia osiągnięcie temperatur i ciśnienia w jądrach, które umożliwiłyby rozpoczęcie reakcji termojądrowych napędzających „normalne” gwiazdy. Teoretycy zasugerowali istnienie takich obiektów w latach sześćdziesiątych, jednak pierwszy z nich został zaobserwowany dopiero w 1994 roku.
Kluczową kwestią pozostawało pytanie czy brązowe karły powstają jak gwiazdy czy jak planety. Gwiazdy powstają gdy olbrzymie obłoki gazu i pułu w przestrzeni międzygwiezdnej zapadają się grawitacyjnie skupiając masę. Dysk orbitującej materii powstaje wokół młodej gwiazdy,a w toku ewolucji z materii dysku powstają planety.. We wczesnych stadiach formowania się gwiazd, dżety materii emitowane są z biegunów dysku. Takich dżetów nie obserwuje się w przypadku planet.
Wcześniejsze dowody silnie wspierały teorię mówiącą, że brązowe karły powstają w ten sam sposób co gwiazdy, jednak odkrycie dżetów silnie wzmacnia tą teorię. W oparciu o to odkrycie „stwierdzamy, że powstawanie brązowych karłów to pomniejszona wersja procesu formowania gwiazd,” powiedział Morata.
Źródło: NRAO