Zespół pod kierownictwem Andrei Kunder z Instytutu Astrofizyki Leibniza w Poczdamie zmierzył prędkości próbki zawierającej 100 starych gwiazd typu RR Lyare znajdujących się w zgrubieniu centralnym Ddrogi Mlecznej, centralnej grupie gwiazd charakterystycznej dla większości galaktyk.
Ze zdumieniem naukowcy zauważyli, że jedna z tych gwiazd posiada prędkość o wartości 500 km/s – ponad pięciokrotnie większą od prędkości typowej dla gwiazd w zgrubieniu. Jako że gwiazdy RR Lyrae pulsują i mają tą samą jasność, naukowcy korzystajac z podstaw fizyki byli w stanie zmierzyć dokładną odległość gwiazdy od Ziemi oraz odtworzyć jej orbitę dla ostatniego miliarda lat. Dopiero wtedy mogli zorientować się skąd ta gwiazda przyleciała. Wyniki były zdumiewające: to wcale nie jest gwiazda należąca do zgrubienia centralnego, a jest to gość z halo galaktycznego właśnie przecinający zgrubienie.
„Ta gwiazda o nazwie katalogowej MACHO 176.18833.411 ma największą prędkość spośród wszystkich gwiazd RR Lyrae w zgrubieniu Galaktyki. Porusza się z prędkością 482 km/s względem galaktycznego układu odniesienia, nieznacznie mniejszą niż prędkość ucieczki z Galaktyki,”
mówi Andrea Kunder. Gwiazdy o tak dużej prędkości są bardzo rzadkim zjawiskiem w zgrubieniu centralnym, a dokładniejsze określenie odległości do RR Lyrae umożliwia dokładniejsze odtworzenie jej pochodzenia. Okazało się, że choć gwiazda aktualnie przebywa w zgrubieniu centralnym mniej niż 1 kiloparsek od centrum Drogi Mlecznej, nie należy ona do zgrubienia, a porusza się po eliptycznej orbicie jak w zwyczaju mają gwiazdy należące do halo Drogi Mlecznej.
Centralny region Drogi Mlecznej zwany zgrubieniem przypomina kształtem orzech ziemny o długości 10 000 lat świetlnych i składa się ze starych gwiazd, gazu i pyłu. W ostatnich latach astronomowie stwierdzili, że właśnie zgrubienie centralne zawiera najstarsze gwiazdy w Galaktyce. Poszukiwania pierwszych gwiazd powstałych w Drodze Mlecznej idą pełną parą. Andrea Kunder i jej zespół pokazali teraz, że niektóre stare gwiazdy w zgrubieniu centralnym Drogi Mlecznej nie są tak naprawde mieszkańcami zgrubienia, a to komplikuje poszukiwania najstarszych gwiazd należących do zgrubienia.
Badania Andrei są częścią większego badania o nazwie BRAVA-RR (Bulge RR Lyrae Radial Velocity Array) i kolejnym krokiem do oddzielenia najstarszych gwiazd zgrubienia od gwiazd z innych regionów Drogi Mlecznej. Wyniki badań wskazują, że zanieczyszczenie gwiazdami z halo galaktycznego jest istotnym czynnikiem przy badaniu zgrubienia Galaktyki. Przemykające przez zgrubienie gwiazdy z halo mogą z łatwością być wzięte za gwiazdy należące do zgrubienia. Gwiazda zidentyfikowana przez zespół Andrei z pewnością nie jest jedyna.
Źródło: AIP