FORS2, instrument zainstalowany na pokładzie Bardzo Dużego Teleskopu (VLT) wykonał obserwacje spiralnej galaktyki NGC 3981 fotografując ją w całej jej wspaniałości. Zdjęcie wykonano w ramach programu ESO Cosmic Gems Programme, który wykorzystuje rzadkie sytuacje, w których warunki obserwacyjne nie pozwalają na zbieranie wartościowych danych naukowych. Zamiast oczekiwać na poprawę warunków, naukowcy realizujący program wykorzystują wtedy teleskopy ESO do wykonywania zdjęć najbardziej zachwycających obiektów południowego nieba.
To wspaniałe zdjęcie przedstawia olśniewającą galaktykę spiralną NGC 3981 unoszącą się w atramentowej czerni przestrzeni kosmicznej. Galaktyka ta, znajdująca się w gwiazdozbiorze Pucharu (Crater) została sfotografowana w maju 2018 roku za pomocą instrumentu FORS2 (FOcal Reduces and low dispersion Spectrograph 2) zainstalowanego na VLT.
FORS2 zainstalowano na teleskopie UT1 (Antu). Jest to instrument, który wyróżnia się swoją wszechstronnością na tle innych instrumentów instalowanych na teleskopach VLT. Może on obserwować wiele różnych obiektów astronomicznych w różnych zakresach promieniowania – dzięki temu możliwe jest tworzenie tak wspaniałych zdjęć jak powyżej.
Bardzo czuły odbiornik FORS2 odkrywa przed nami ramiona spiralne NGC 3981 usiane rozległymi strumieniami pyłu i regionami gwiazdotwórczymi oraz wyraźny dysk wypełniony gorącymi, młodymi gwiazdami. Galaktyka jest nachylona względem Ziemi, dzięki czemu astronomowie mogą zajrzeć do samego jej serca i obserwować jej jasne centrum – wyjątkowo energetyczny region zawierający supermasywną czarną dziurę. Na zdjęciu także widać zewnętrzną spiralną strukturę NGC 3981, której część wydaje się wyciągnięta nieco na zewnątrz galaktyki, prawdopodobnie wskutek grawitacyjnego oddziaływania podczas dawnego zbliżenia do innej galaktyki.
NGC 3981 posiada wielu galaktycznych sąsiadów. Znajdująca się w odległości 65 milionów lat świetlnych od Ziemi galaktyka stanowi element grupy NGC 4038, która zawiera także dobrze znane oddziałujące ze sobą Galaktyki Czułki. Owa grupa z kolei stanowi element większego Obłoku w Pucharze, który jest mniejszym elementem Supergromady w Pannie, kolosalnego zbioru galaktyk, w którym znajduje się także Droga Mleczna.
NGC 3981 nie jest jedynym interesującym elementem tego zdjęcia. Oprócz kilku gwiazd pierwszego planu, należących do naszej galaktyki, FORS2 uchwycił także losową planetoidę widoczną tutaj jako słaba linia w górnej części kadru. Ta przypadkowa planetoida zupełnie przypadkiem dobrze ilustruje proces wykorzystywany do tworzenia takich zdjęć – widzimy tu trzy różne ekspozycje w niebieskim, zielonym i czerwonym filtrze.
Zdjęcie zostało wykonane w ramach programu ESO Cosmic Gems Programme, w ramach którego wykonywane są zdjęcia interesujących, intrygujących oraz wizualnie atrakcyjnych obiektów kosmicznych. W ramach programu wykorzystuje się czas obserwacyjny w tych okresach, w których warunki pogodowe uniemożliwiają wykonywanie obserwacji naukowych.
Źródło: ESO