Kolejne urządzenia zainstalowane w należącym do ESO Obserwatorium La Silla w Chile wykonały swoje pierwsze obserwacje. Teleskopy ExTrA będą poszukiwały i badały planety o rozmiarach Ziemi krążących wokół pobliskich czerwonych karłów. Nowatorska budowa ExTrA umożliwiła znaczące zwiększenie czułości poszukiwań w porównaniu do wcześniejszych instrumentów. Teraz astronomowie zostali wyposażeni w silne nowe narzędzie do poszukiwania planet potencjalnie przyjaznych dla życia.
Najnowsze instrumenty w Obserwatorium La Silla w północnym Chile noszą nazwę Exoplanets in Transits and their Atmospheres (ExTrA) i właśnie wykonały swoje pierwsze obserwacje astronomiczne. ExTrA został zaprojektowany do poszukiwania planet krążących wokół pobliskich czerwonych planet, a następnie do badania ich właściwości. ExTrA to francuski projekt finansowany przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych oraz francuską Agence National de la Recherche. Teleskopy będą obsługiwane zdanie z Grenoble we Francji.
Do wykrywania i badania planet pozasłonecznych, ExTrA wykorzystuje trzy teleskopy o średnicy 60 cm. Regularnie monitorują one ilość światła otrzymywaną od wielu czerwonych karłów poszukując delikatnych spadków jasności, które mogą być spowodowane przejściem planet na ich tle, tzw. tranzytem.
„La Silla została wybrana na lokalizację dla tych teleskopów z uwagi na doskonałe warunki atmosferyczne” tłumaczy główny badacz projektu Xavier Bonfils. „Rodzaj obserwowanego przez nas promieniowania – bliska podczerwień – bardzo łatwo jest pochłaniany przez atmosferę ziemską, dlatego też do naszych obserwacji potrzebowaliśmy najbardziej suchego i najciemniejszego miejsca na Ziemi. La Silla doskonale spełnia nasze wymagania”.
[AdSense-A]
Metoda tranzytów obejmuje porównywanie jasności badanych gwiazd z innym gwiazdami odniesienia w celu dostrzeżenia niewielkich zmian jasności. Niemniej jednak, z Ziemi niezwykle trudno wykonać w ten sposób na tyle precyzyjne pomiary, aby móc wykryć obecność niewielkich planet o rozmiarach Ziemi. Wykorzystując nowatorską metodę, która obejmuje zbieranie informacji o jasności gwiazd w wielu różnych zakresach promieniowania, ExTrA może wyeliminować część z tych ograniczeń.
Trzy teleskopy ExTrA zbierają światło z badanej gwiazdy i czterech gwiazd porównania, a następnie światło to jest przekazywane światłowodami do spektrografu. To innowacyjne podejście obejmujące dodanie informacji widmowych do tradycyjnych danych telemetrycznych pozwala zminimalizować zaburzający wpływ ziemskiej atmosfery, jak również wpływ efektów spowodowanych przez instrumenty i detektory, tym samym zwiększając precyzję pomiarów.
Ponieważ przechodząca na tle tarczy gwiazdy planeta zasłoni większą część światła z małej gwiazdy, ExTrA skupi się na badaniu pobliskich małych, jasnych gwiazd znanych jako karły M, powszechnych w Drodze Mlecznej. Uważa się, że takie gwiazdy posiadają wiele planet o rozmiarach Ziemi, dzięki czemu są one szczególnie interesujące dla astronomów poszukujących i badających odległe planety, które mogłyby być przyjazne dla życia. Najbliższa nam gwiazda poza Słońcem – Proxima Centauri – jest właśnie takim karłem M i także ona posiada planetę o masie Ziemi.
Odkrywanie takich wcześniej niewykrywalnych planet typu ziemskiego jest tylko jednym z dwóch głównych celów ExTrA. Teleskopy będą także badały odkryte planety bardziej szczegółowo, oceniając ich właściwości i skład chemiczny.
„Dzięki ExTrA będzimey także w stanie podjąć niektóre fundamentalne pytania o planety w Drodze Mlecznej. Chcielibyśmy zbadać jak powszechnie one występują, zachowanie układów wieloplanetarnych i rodzaje środowisk, w których one powstają” dodaje członek zespołu badawczego, Jose-Manuel Almenara.
Bonfils optymistycznie patrzy w przyszłość: „Dzięki teleskopom kolejnej generacji, takim jak ELT, będziemy w stanie badać atmosfery egzoplanet odkrytych za pomocą ExTrA sprawdzając czy są one przyjazne dla życia. Badania egzoplanet przenoszą to co kiedyś było fikcją naukową do świata faktów naukowych”.
Źródło: ESO
[AdSense-B]