Prawie 50 lat po tym gdy po raz pierwszy przewidziano, że szybko rotujące gwiazdy mogę emitować spolaryzowane światło, zespołowi naukowców z UNSW w Sydney jako pierwszemu udało się zaobserwować to zjawisko.
Do swoich prac naukowcy wykorzystali bardzo czułe instrumenty zaprojektowane i zbudowane w UNSW i zainstalowane na Anglo-Australian Telescope w Obserwatorium Siding Spring. Dzięki nam badaczze wykryli spolaryzowane światło emitowane przez Regulusa, jedną z najjaśniejszych gwiazd nocnego nieba.
Badania wniosły wiele nowego w naszą wiedzę o tej gwieździe znajdującej się w gwiazdozbiorze Lwa, dzięki czemu naukowcy mogli określić tempo jej rotacji i orientację jej osi rotacji w przestrzeni.
Wyniki badań przeprowadzonych przez zespół z UNSW, University College London, University of Washington oraz University of Hertfordshire opublikowano w periodyku Nature Astronomy.
„Odkryliśmy, że Regulus rotuje na tyle szybko, że jest już bliski rozerwaniu – jego tempo rotacji wynosi 96,5% prędkości kątowej prowadzącej do rozerwania gwiazdy”, mówi pierwszy autor artykułu i badacz z UNSW dr Daniel Cotton.
„Gwiazda ta rotuje z prędkością ok. 320 kilometrów na sekundę”.
Indyjski astrofizyk i laureat Nagrody Nobla Subrahmanyan Chandrasekhar jako pierwszy przewidział emisję spolaryzowanego promieniowania z krawędzi gwiazd w 1946 roku, co dało impet do rozwoju bardzo czułych instrumentów zwanych polarymetrami gwiezdnymi, które mogłyby potencjalnie zarejestrować ten efekt.
W 1968 roku inni badacze bazując na pracach Chandrasekhara przewidzieli, że zniekształcony, spłaszczony kształt szybko rotującej gwiazdy może prowadzić do emisji spolaryzowanego światła. Mimo to jak dotąd nie udawało się zaobserwować tego efektu.
„Instrument, który zbudowaliśmy – HIPPI (High Precision Polarimetric Instrument) to najbardziej czuły polarymetr astronomiczny na świecie. Jego wysoka precyzja pozwoliła nam po raz pierwszy w historii wykryć spolaryzowane promieniowanie z szybko rotującej gwiazdy”, mówi dr Cotton.
„Udało nam się także połączyć te nowe informacje o Regulusie z wyrafinowanymi modelami komputerami opracowanymi w UNSW w celu ustalenia nachylenia gwiazdy i tempa jej rotacji”.
„Wcześniej określenie tych właściwości szybko rotujących gwiazd było niezwykle trudne, a informacje te są kluczowe dla naszej wiedzy o cyklu życia większości najgorętszych i największych gwiazd w galaktyce, czyli tych, które produkują najcięższe pierwiastki takie jak żelazo i nikiel”.
Regulus znajduje się 79 lat świetlnych od Ziemi.
Źródło: UNSW