Archiwa w bardzo wielu formach zachowują informacje z dnia dzisiejszego, których ludzie będą chcieli użyć i zbadać w przyszłości. To kluczowa funkcja wszystkich archiwów. W przypadku danych pochodzących ze współczesnych teleskopów astronomicznych to szczególnie istotna kwestia.
Obserwatorium rentgenowskie Chandra od ponad szesnastu lat zbiera dane o tysiącach różnych obiektów obserwowanych we Wszechświecie. Po obróbce wszystkie dane przesyłane są do archiwum i udostępniane publicznie.
Powyższe zdjęcie to tylko kilka z najnowszych zdjęć z archiwum Chandra.
Poprzez połączenie danych z obserwacji wykonywanych w różnych odstępach czasu, można rzucić nowe światło na niektóre obiekty kosmiczne. Dzięki archiwom takim jak archiwum obserwatorium Chandra oraz innych głównych obserwatoriów w przyszłości będzie można porównywać zdjęcia obiektów wykonane w odstępach wielu lat.
Obiekty wybrane do tegorocznej mozaiki danych z Obserwatorium Chandra to:
Górny rząd:
W44: Obiekt znany także jako G34.7-0.4. W44 to pozostałość po wybuchu supernowej oddziałująca na otaczającą ją gęstą materię międzygwiezdną. Promieniowanie rentgenowskie (kolor niebieski) to gorący gaz wypełniający rozszerzającą się powłokę pozostałości po supernowej. Obserwacje w podczerwieni wykonane Kosmicznym Teleskopem Spitzer ukazują samą powłokę pozostałości po supernowej (kolor zielony) oraz obłok molekularny (kolor czerwony) w kierunku którego podąża powłoka oraz gwiazdy w polu widzenia.
Zdjęcie: NASA/CXC/Univ. of Georgia/R.Shelton/R.Petre/NASA/JPL-Caltech
SN 1987A: Po raz pierwszy zauważona w 1987 rok supernova (oznaczona SN 1987A to najjaśniejsza i najbliższa Ziemi supernowa ostatniego stulecia. Podczas wybuchu supernowej, masywna gwiazda wyczerpuje zapas paliwa i zapada się na własne jądro następnie gwałtowie odrzucając zewnętrzne warstwy gwiazdy w przestrzeń kosmiczną. Połączenie danych rentgenowskich z Chandry (kolor niebieski) z danymi w zakresie optycznym z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a (pomarańczowy i czerwony) umożliwia astronomom obserwowanie ewolucji powiększającej się otoczki gorącego gazu wytworzonego podczas eksplozji oraz obserwowanie jak fala uderzeniowa podgrzewa gaz, który kiedyś otaczał umierającą gwiazdę. Dwa jasne obiekty w pobliżu SN 1987A nie są związane z samą supernową.
Zdjęcie: NASA/CXC/PUS/E.Helder et al /NASA/STScI
Kesteven 79: Podobnie do SN 1987A, ten obiekt, znany jako Kesteven 79 jest pozostałością po eksplozji supernowej. Ta eksplozja jednak miała miejsce tysiące lat temu. Rozszerzająca się otoczka szczątków oraz pozostające po gwieździe gęste centralne jądro są często rozgrzane do temperatury milionów stopni, dzięki czemu silnie promieniują w zakresie podczerwonym. Na powyższym zdjęciu Kesteven 79, promieniowanie rentgenowskie zarejestrowane przez Chandrę (czerwony, zielony i niebieski) zostało połaczone z obrazem w zakresie optycznym wykonanym w ramach przeglądu Digitized Sky Survey (dzięki temu widać gwiazdy w kadrze).
Zdjęcie: NASA/CXC/SAO/F.Seward et al. /DSS
Dolny rząd:
MS 0735.6+7421: Gromada galaktyk MS 0735.6+7421 jest źródłem jednych z najsilniejszych erupcji jakie kiedykolwiek zaobserwowano we Wszechświecie. Promieniowanie rentgenowskie wykryte przez Chandrę (niebieski) przedstawia gorący gaz, który stanowi większą część masy tego olbrzymiego obiektu. W danych z Chandry można dostrzec otwory lub luki. Owe luki powstały wskutek rozbłysków supermasywnej czarnej dziury znajdującej się w centrum gromady. Czarna dziura wyemitowała niezwykle silne dżety wykrywalne w zakresie radiowym (różowy) a zarejestrowane przez sieć Very Large Array. Te dane zostały połączone z danymi w zakresie optycznym z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawiającymi galaktyki gromady i gwiazdy w polu widzenia (pomarańczowy).
Zdjęcie: NASA/CXC/Univ. of Waterloo/A. Vantyghem et al /NASA/STScI/NRAO/VLA
3C295: Olbrzymi obłok gazu o temperaturze 50 milionów stopni wypełniający gromadę galaktyk 3C295 widoczny jest tylko w zakresie rentgenowskim przez teleskopy takie jak Chandra. Powyższy obraz przedstawia superpodgrzany gaz, wykryty przez Chandrę (różowy), którego masa równa jest około 1000 galaktyk. Dane w zakresie optycznym z Kosmicznego Teleskopu Hubble’a ukazują niektóre pojedyncze galaktyki gromady. Gromady galaktyk takie jak 3C295 zawierają także duże ilości ciemnej materii, która utrzymuje razem gorący gaz i galaktyki. Całkowita masa niezbędnej do tego ciemnej materii równa jest pięciokrotności łącznej masy gazu i galaktyk
Zdjęcie: NASA/CXC/Cambridge/S.Allen et al / NASA/STScI
Mgławica Gitara: Pulsar B2224+65 bardzo szybko przemieszcza się w przestrzeni kosmicznej. Ze względu na jego dużą prędkość, pulsar wytwarza falę uderzeniową w kształcie łuku i wzburzony strumień materii za sobą. Ta struktura znana jako Mgławica Gitara nazwę swoją wywodzi od kształtu materii za pulsarem widocznej w danych w zakresie optycznym (niebieski) na zdjęciu wykonanym przez Kosmiczny Teleskop Hubble’a. Dane rentgenowskie z Chandry (różowy) przedstawiają długi dżet, który zaczyna się tam gdzie obecnie znajduje się pulsar – na czubku „gitary”, ale nie jest skierowany w kierunku ruchu pulsara. Astronomowie będą nadal badać ten obiekt, aby określić naturę tego dżetu rentgenowskiego
Zdjęcie: NASA/CXC/UMass/S. Johnson et al. /NASA/STScI&Palomar Observatory 5m Hale Telescope
Więcej zdjęć z teleskopu Chandra na stronie obserwatorium.
Źródło: NASA