titansdunesa

Nowe elementy mroźnego krajobrazu Tytana widoczne są na najnowszych zdjęciach radarowych tego największego księżyca Saturna.

Sonda Cassini wykonała te zdjęcia podczas bliskiego przelotu do którego doszło 25 lipca br., kiedy to sonda zbliżyła się do księżyca na odległość 976 kilometrów. Instrumenty radarowe na pokładzie sondy potrafią przeniknąć gęstą atmosferę skrywającą Tytana i sfotografować szczegóły jego powierzchni.

Jedno z nowych zdjęć (wraz z krótkim video) przedstawia długie, liniowe wydmy, o których naukowcy mówią, że składają się z ziaren pochodzących z węglowodorów, którymi wypełniona jest atmosfera Tytana. Sonda Cassini wykazała, że tego typu mgły znajdują się wzdłuż całej długości równika Tytana. Obserwując wydmy, naukowcy mogą wiele powiedzieć o wietrze, o piasku, z którego się składają oraz o wysokości terenu.

„Wydmy są formacjami dynamicznymi.  Odkształcane są przez przeszkody, na które natrafiają przesuwając się po powierzchni,” mówi Jani Radebaugh, naukowiec z zespołu radarowego sondy Cassini z Brigham Young University w Provo w stanie Utah.

Kolejne zdjęcie przedstawia obszar nazwany jakiś czas temu przez członków zespołu radarowego Cassini – „Xanadu annex”. Radary sondy Cassini wcześniej nie wykonywały zdjęć tego obszaru, jednak wcześniejsze pomiary wskazywały, że obszar ten może przypominać rozległe obszary Tytana nazywane Xanadu.

Xanadu było pierwszym obszarem powierzchni Tytana dostrzeżonym w 1994 roku za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a. Nowe zdjęcia wykonane za pomocą sondy Cassini dowodzą jednak, że wcześniej przeoczony region Xanadu annex faktycznie składa się z tego samego rodzaju formacji co obszar Xanadu.

„Ten 'annex’ bardzo przypomina Xanadu, gdy patrzymy na niego za pomocą naszego radaru, jednak coś na jego powierzchni maskuje to podobieństwo gdy obserwujemy ten region w innym zakresie promieniowania, np. za pomocą Hubble’a,” mówi Mike Janssen, członek zespołu radarowego z JPL. „To naprawdę interesująca zagadka.”

Xanadu – a teraz także annex – pozostają swego rodzaju tajemnicą. Wszędzie indziej na Tytanie górzyste obszary występują w małych, izolowanych grupach, natomiast Xanadu obejmuje naprawdę rozległy obszar. Jak dotąd naukowcy przedstawili kilka różnych teorii tłumaczących jego powstanie.

Setki wydm widoczne są jako ciemne linie przemykające po powierzchni Tytana. Źródło: NASA/JPL-Caltech/ASI/Universite Paris-Diderot
Setki wydm widoczne są jako ciemne linie przemykające po powierzchni Tytana. Źródło: NASA/JPL-Caltech/ASI/Universite Paris-Diderot

„Te górzyste obszary wydają się być najstarszymi fragmentami powierzchni Tytana i mogą stanowić pozostałości po lodowej skorupie, która z czasem została pokryta organicznymi osadami z atmosfery,” mówi Rosaly Lopes, członkini zespołu radarowego misji Cassini z JPL.

Przelot sondy Cassini w pobliżu Tytana, do którego doszło 25 lipca było już 122 bliskim przelotem sondy w pobliżu tego księżyca w ramach misji Cassini. To także ostatni przelot, w czasie którego radar sondy Cassini wykonał zdjęcia południowych obszarów Tytana.

Ostatnie cztery przeloty w pobliżu tego księżyca skupią się na jeziorach i morzach znajdujących się na północy Tytana.

Źródło: NASA