Niewielkie zagęszczenie jasnych, niebieskich gwiazd w górnym lewym rogu tego obszernego 615-megapikselowego zdjęcia stanowi idealne obserwatorium kosmiczne do badania życia i śmierci gwiazd. Owa gromada gwiazd znana jako Messier 18 zawiera gwiazdy, które powstały z tego samego masywnego obłoku pyłu i gazu. Powyższe zdjęcie, na którym widoczne są także czerwone obłoki świecącego wodoru i ciemne włókna pyłowe zostało wykonane za pomocą teleskopu VST (VLT Survey Telescope) znajdującego się w Obserwatorium Paranal w Chile.
Messier 18 została odkryta i skatalogowana przez Charlesa Messiera w 1764 roku – na cześć którego nazwano katalog – podczas jego poszukiwań obiektów kometarnych. Gromada znajduje się w Drodze Mlecznej w odległości około 4600 lat świetlnych od Ziemi w kierunku gwiazdozbioru Strzelca i składa się z wielu bliźniaczych gwiazd luźno związanych w grupę zwaną gromadą otwartą.
W samej Drodze Mlecznej istnie około 1000 gromad otwartych o szerokim spektrum właściwości takich jak rozmiar czy wiek. Tego typu gromady informują astronomów w jaki sposób gwiazdy powstają, ewoluują i umierają. Najcenniejszą cechą tych gromad jest fakt, że wszystkie gwiazdy powstają z tej samej materii.
Biały i niebieski kolor gwiazd w Messier 18 oznacza, że gwiazdy tworzące gromadę są bardzo młode – ich wiek szacuje się na ok. 30 milionów lat. Z racji tego, że wszystkie są bliźniaczkami, wszelkie różnice między nimi spowodowane są różnymi masami, a nie odległością od Ziemi czy składem chemicznym materii z której powstały. Dzięki temu są one bardzo pożyteczne w precyzowaniu teorii formowania i ewolucji gwiazd.
Astronomowie wiedzą teraz, że większość gwiazd powstaje w grupach, z ogromnych obłoków gazowych, które ulegają kolapsowi pod wpływe grawitacji. Obłok pozostałego gazu i pyłu – obłok molekularny – który często otacza nowe gwiazdy jest często wywiewany przez silne wiatry gwiezdne, osłabiając oddziaływanie grawitacyjne między gwiazdami. Z czasem, luźno związane ze sobą gwiezdne bliźnięta – takie jak te na powyższym zdjęciu – zaczynają podążać własnymi ścieżkami, gdy interakcje z innymi sąsiednimi gwiazdami lub masywnymi obłokami gazu wyrzucają lub przyciągają je do siebie. Najbliższa nam gwiazda, Słońce, też kiedyś należała do gromady bardzo podobnej do Messier 18, lecz z czasem członkowie tej gromady rozeszli się po całej Drodze Mlecznej.
Ciemne pasma przemykające przez powyższe zdjęcie to ciemne włókna pyłu kosmicznego blokującego światło od odległych gwiazd. Kontrastujące z nimi delikatne, czerwonawe obłoki wijące się między nimi złożone są ze zjonizowanego wodoru. Gaz ten świeci ponieważ młode, ekstremalnie gorące gwiazdy takie jak te emitują intensywne promieniowanie ultrafioletowe, które odziera otaczający je gaz z elektronów i powoduje powstawanie delikatnej poświaty takiej jak na zdjęciu powyżej. Przy sprzyjających warunkach takie obłoki też kiedyś mogą ulec kolapsowi i dostarczyć Drodze Mlecznej kolejnej gromadki gwiazd.
Olbrzymie zdjęcie o rozmiarach 30 577 x 20 108 pikseli wykonane zostało za pomocą kamery OmegaCAM zainstalowanej na teleskopie VST (VLT Survey Telescope) w Obserwatorium Paranal w Chile.
Źródło: ESO