Jak wyliczyć rekord prędkości w poruszaniu się sondy kosmicznej? Czy jest to sonda Juno, Helios 2 czy New Horizons?
W grudniu 1974 roku w przestrzeń kosmiczną została wystrzelona sonda Helios 1. W styczniu 1976 roku sonda Helios 2 rozpoczęła swoją podróż po wewnętrznym Układzie Słonecznym. Celem obu sond było zbadanie warunków (plazma, wartość i zwrot pola magnetycznego, poziom natężenia promieniowania, obecność elektronów i jonów, obecność mikrometeoroidów), jakie występują w przestrzeni pomiędzy Ziemią a Słońcem. Całkowita masa Heliosa 1 to 370 kg a Heliosa 2 to 376,5 kg.
Orbity obu próbników były bardzo eliptyczne z peryhelium około 0,30 jednostki astronomicznej (Helios 1 – 0,31 jednostki astronomicznej, Helios 2 – 0,29 jednostki astronomicznej). Peryhelium Heliosa 2 było bliższe Słońcu niż peryhelium Merkurego. Pozwoliło to na osiągnięcie dużych prędkości, zarówno względem Słońca, jak i Ziemi.
Oba próbniki funkcjonowały do połowy lat 80. XX wieku. Już wówczas Helios 2, z racji peryhelium bliższemu Słońcu niż Helios 1, ustanowił rekord prędkości poruszania się pojazdu zbudowanego przez człowieka. Ten rekord został ustanowiony 16 kwietnia 1976 roku i wyniósł 68,6 km/s. Mowa tutaj o prędkości heliocentrycznej, liczonej względem Słońca.
Ten rekord nie zostanie pobity do sierpnia 2016 roku, do czasu perycentrum wstępnej orbity Juno wokół Jowisza. Maksymalna (przewidywana) prędkość, jaka zostanie osiągnięta to 73,7 km/s. Mowa tutaj o prędkości planetocentrycznej, w tym przypadku liczonej względem Jowisza.
Okazuje się jednak, że sondy Helios 1 i Helios 2 osiągnęły jeszcze wyższe prędkości, jeśli je liczyć geocentrycznie, czyli względem Ziemi. W tym przypadku trzeba wziąć pod uwagę ruch Ziemi po orbicie wokół Słońca. I tak sonda Helios 1 osiągnęła prędkość 96,2 km/s względem Ziemi w grudniu 1980 roku, a Helios 2 w styczniu 1989 roku osiągnęła prędkość 98,9 km/s względem naszej planety.
Dla porównania, sonda New Horizons, określana jako “najszybszy próbnik, jaki kiedykolwiek opuścił Ziemię”, osiągnęła prędkość zaledwie 16,5 km/s względem Ziemi i 45 km/s względem Słońca. Wcześniejszy rekord należał do sondy Pioneer 10, która w grudniu 1972 po starcie poruszała się z prędkością 14,5 km/s względem Ziemi. Prędkość New Horizons względem Słońca to obecnie około 15 km/s – jest to o około 2 km/s wolniej od sondy Voyager 1.
Te wszystkie rekordy już niebawem mogą zostać “zakwestionowane” przez kolejną słoneczną misję. W lipcu 2018 roku powinno dojść do startu sondy Solar Probe Plus, której peryhelium wyniesie około 6 milionów kilometrów, czyli mniej niż 0,04 jednostki astronomicznej. W peryhelium Solar Probe Plus ma osiągnąć zawrotną prędkość rzędu 200 km/s względem Słońca.
(NASA, PFA, JSR, Q, W)
Źródło: Kosmonauta.net