Instrument ChemCam, opracowany w Los Alamos National Laboratory, niedawno po raz milionowy wyemitował wiązkę laserową w powierzchnię Marsa. Umieszczony na szczycie łazika Curiosity, ChemCam pomaga dokonywać przełomowych odkryć już od 2012 roku.
Milion prób zebrania informacji o skałach pokrywających powierzchnię Marsa za pomocą lasera. Pomijając już fakt, że to naprawdę wysoka wydajność instrumentu, to przede wszystkim ogrom informacji o składzie chemicznym materiału pokrywającego powierzchnię Czerwonej Planety.
„Każdy impuls lasera wytwarza pojedyncze złożone widmo, które dostarcza nam prawdziwe bogactwo informacji geochemicznych. A mamy ich milion — i ta liczba ciągle rośnie”.
ChemCam wykorzystuje technikę zwaną spektroskopią przebicia indukowanego laserowo, aby pobudzić skały do tworzenia plazmy, a następnie zbiera światło z tej plazmy, aby zrozumieć, jakie pierwiastki są obecne na powierzchni planety. Jego celem jest ustalenie, czy Mars był kiedyś przyjazny dla życia.
Przez lata instrument odegrał ważną rolę w misji łazika i dokonał wielu znaczących odkryć. Niektóre z tych odkryć obejmują odkrycie tlenków manganu na Marsie w 2016 r., które wskazuje, że kiedyś mogły tam występować wyższe poziomy tlenu atmosferycznego. Ta wskazówka dotycząca większej ilości tlenu we wczesnej atmosferze Marsa dołączyła do innych odkryć autorstwa łazika Curiosity — takich jak dowody na istnienie w odległej przeszłości jezior — które ujawniają, jak bardzo Mars mógł kiedyś przypominać Ziemię.
W 2017 r. ChemCam po raz pierwszy wykrył bor w solach znajdujących się na dnie krateru Gale. Wystarczy tu wspomnieć, że bor odgrywa wyjątkową rolę w chemii prebiotycznej, wspierając tworzenie RNA.
W 2019 roku ChemCam odkrył, że na powierzchni Marsa kiedyś znajdowały się płytkie, słone stawy, które na zmianę były pełne wody i wysychały. Analiza skał wzbogaconych w sole mineralne w kraterze Gale wykazała, że klimat na Marsie nie był tak stabilny, jak kiedyś sądzono; na przestrzeni eonów występowały tam zarówno okresy bardzo wilgotne, jak i okresy bardzo suche.
„Za pomocą instrumentu ChemCam odkryliśmy, że Mars jest znacznie bardziej zróżnicowany chemicznie, niż się spodziewaliśmy, szczególnie w skałach, które są bezpośrednio związane z występowaniem wody” — mówi Patrick Gasda, badacz w Los Alamos i członek zespołu ChemCam.
ChemCam pomógł również w przeprowadzeniu pierwszej analizy regionu Glen Torridon w kraterze Gale, odkrywając, że podłoże skalne w tym obszarze zostało zmienione przez wody gruntowe we wczesnej historii planety.
Pamiętajmy jednak, że podstawowa misja łazika Curiosity miała trwać około dwóch lat. Mimo tego ponad 12 lat później łazik nadal działa, badając nowe obszary na Marsie i zbierając po drodze ogrom danych. ChemCam będzie nadal wspierać misję tak długo, jak długo będzie działał łazik.
„Dowiedzieliśmy się już tak wiele z naszego miliona widm i nie mam wątpliwości, że będziemy nadal dowiadywać się nowych rzeczy o Marsie z tych i przyszłych widm przez wiele kolejnych lat” – powiedział Lanza.
