Kiedy Gaia startowała, jej głównym zadaniem było skatalogowanie ponad miliarda gwiazd w naszym bezpośrednim otoczeniu. Sonda miała rejestrować położenie, prędkość oraz kierunek lotu tychże gwiazd. W toku misji okazało się jednak, że sonda doskonale nadaje się do katalogowania obiektów znacznie bliższych, tj. planetoid znajdujących się w Układzie Słonecznym. Teraz okazuje się, że Gaia jest na tyle precyzyjna, że wprost idealnie sprawdza się w poszukiwaniu planetoid podwójnych oraz planetoi, wokół których krążą miniaturowe księżyce.
Samo istnienie księżyców planetoid nie jest niczym nowym. Jakby nie patrzeć kilka lat temu w ramach misji Dart uderzyliśmy nawet w jeden księżyc niewielkiej planetoidy, testując w ten sposób nasze raczkujące zdolności obrony przed planetoidami. Sonda Lucy zmierzająca do planetoid trojańskich Jowisza także ostatnio odkryła księżyc krążący wokół jednej z planetoid.
Mimo wszystko jednak nikt nie spodziewał się, że tego kwiatu jest pół światu. Kiedy Gaia przyjrzała się planetoidom, udało jej się zidentyfikować aż 350 takich, które mają własne księżyce. Było to możliwe dzięki niezwykle precyzyjnym pomiarom astrometrycznym.
Wspieraj Puls Kosmosu na Patronite.pl
Wcześniej poszukiwanie takich obiektów było bardzo trudne, bowiem mówimy tu o naprawdę małych obiektach krążących wokół obiektów oddalonych od nas o setki milionów kilometrów. Dostrzeżenie kilkudziesięciometrowego księżyca z takiej odległości naprawdę nie należy do rzeczy łatwych.
Naukowcy podejrzewali, że planetoid podwójnych/binarnych/posiadających księżyc jest sporo. Przypuszczano, że jedna na sześć planetoid jest podwójna. Przypuszczenia przypuszczeniami, a rzeczywistość była jednak inna. Znamy już ponad miliard planetoid, ale wśród nich udało się dotąd zidentyfikować zaledwie 500 planetoid podwójnych. Teraz sonda Gaia wskazuje, że być może nasze przypuszczenia były prawidłowe, a jedynie nie mieliśmy odpowiedniego sprzętu do prowadzenia poszukiwań. Jeden zestaw danych z Gai praktycznie podwoił liczbę znanych planetoid podwójnych. To niebywały sukces.
W swoim trzecim już zestawie danych pomiarowych, Gaia zidentyfikowała i ustaliła położenie oraz ruch ponad 150 000 planetoid. Dane były na tyle precyzyjne, że naukowcy byli w stanie poszukiwać w nich charakterystycznych wahań wynikających z interakcji grawitacyjnych planetoidy z jej księżycem. Stosunkowo szybko udało się odkryć 352 takie obiekty. Już teraz wiadomo, że w kolejnym zestawie danych, który zostanie opublikowany w drugiej połowie 2026 roku planetoid, a tym samym i planetoid podwójnych, będzie znacznie więcej.
Źródło: 1