Doktorant z Uniwersytetu w Manchester odkrył najwolniej rotujący spośród dotychczas odkrytych pulsar, którego wiek szacuje się na 14 milionów lat.
Chia Min Tan, doktorant z Jodrell Bank Centre for Astrophysics był członkiem międzynarodowego zespołu, w skład którego wchodzili także inni astronomowie z Manchesteru, ASTRON oraz Uniwersytetu w Amsterdamie.
Zespół prowadził obserwacje za pomocą sieci niskich częstotliwości LOFAR, której jądro znajduje się w Holandii. Wyniki obserwacji opublikowano w periodyku Astrophysical Journal.
Pulsary to szybko rotujące gwiazdy neutronowe, które emitują promieniowanie elektromagnetyczne w strumieniach wychodzących z ich biegunów magnetycznych. Te „kosmiczne latarnie” powstają w wyniku eksplozji masywnych gwiazd jako supernowych. Po takiej eksplozji pozostają jedynie super-gęste rotujące gwiazdy neutronowe o średnicy zaledwie około 20 kilometrów.
Najszybciej rotujący jak dotąd pulsar wykonuje pełen obrót wokół własnej osi w 1,4 milisekundy, co oznacza 716 obrotów na sekundę lub 42 960 obrotów na minutę.
Jak dotąd najwolniej rotującym znanym pulsarem był obiekt wykonujący obrót wokół własnej osi w 8,5 sekundy. Nowo odkryty pulsar znajdujący się w gwiazdozbiorze Kasjopei, jakieś 5200 lat świetlnych od Ziemi rotuje dużo wolniej – pełen obrót wokół osi zajmuje mu 23,5 sekundy.
Co jeszcze ciekawsze, emisja radiowa trwa zaledwie 200 milisekund na każdy 23,5 sekundowy okres.
Chia Min Tan tłumaczy: „Emisja radiowa pochodząca z pulsara działa na zasadzie latarni morskiej. Widzimy sygnał tylko gdy strumień radiowy skierowany jest w naszą stronę. W tym przypadku strumień jest tak wąski, że z łatwością mógłby omijać Ziemię”.
„Wolno rotujące pulsary są trudniejsze do odkrycia. To niesamowite, że ten pulsar rotuje ponad 15 000 razy wolniej od najszybszego znanego pulsara. Mamy nadzieję, że dzięki LOFAR znajdziemy takich więcej”.
Astronomowie odkryli nowy pulsar w trakcie przeglądu LOFAR Tied-Array All-Sky Survey. W ramach przeglądu badacze poszukują pulsarów na niebie półkuli północnej. Każde zdjęcie w ramach przeglądu wykonywane jest przez godzinę. To znacznie dłużej niż we wcześniejszych przeglądach.
Badacze nie tylko „usłyszeli” regularne „tyknięcia” pulsara, ale także „zobaczyli” go w zdjęciach LOFAR. Prof. Ben Stappers z Uniwersytetu w Manchesterze, który jest współautorem artykułu mówi: „Ten pulsar jest wystarczająco jasny i rotuje wystarczająco wolno, że udało nam się dostrzec jego błyski na zdjęciach”.
Wiek pulsara szacuje się na około 14 milionów lat, ale wciąż posiada on silne pole magnetyczne. Współautor opracowania, Jason Hessels z Uniwersytetu w Amsterdamie dodaje: „To odkrycie było całkowicie nieoczekiwane. Wciąż jesteśmy zdumieni, że pulsar może rotować tak wolno i wciąż emitować impulsy radiowe. Widocznie radiopulsary mogą być wolniejsze niż myśleliśmy. To spore wyzwanie dla naszych teorii opisujących pulsary”.
Źródło: University of Mancehster