Jakieś 550 lat świetlnych od Ziemi w gwiazdozbiorze Kasjopei leży C 63, zachwycająca i nieco nietypowa mgławica. Znana także jako duch Kasjopei, IC 63 kształtowana jest przez promieniowanie pobliskiej niregularnie zmiennej gwiazdy – Gamma Cassiopeiae, która stopniowo eroduje mglisty obłok pyłu i gazu. Ten niebieski duch stanowi idealne tło dla nadchodzącego Halloween.
Gwiazdozbiór Kasjopei, nazwany tak na część próżnej księżnej z greckiej mitologii, tworzy łatwo rozpoznawalny kształt litery W na nocnym niebie. Centralnym punktem W jest właśnie gwiazda Gamma Cassiopeiae.
Owa gwiazda jest błękitno-białym zmiennym podolbrzymem otoczonym gazowym dyskiem. Jest ona 19 razy masywniejsza i 65 000 razy jaśniejsza od naszego Słońca. Co więcej gwiazda rotuje ze zdumiewającą prędkością 1,6 miliona kilometrów na godzinę – ponad 200 razy szybciej niż nasza gwiazda macierzysta. Wskutek takiego wysokiego tempa rotacji, gwiazda przyjmuje kształt nieco spłaszczony. Co więcej rotacja prowadzi do erupcji masy, która wyrwana z gwiazdy zasila otaczający ją dysk. Taka utrata masy związana jest z obserwowaną zmiennością.
Credit: ESA/Hubble, NASA, Digitized Sky Survey 2
Acknowledgement: Davide de Martin
Promieniowanie emitowane przez Gamma Cassiopeiae jest tak silne, że wpływa na IC 63, czasami nazywaną Mgławicą Duch, która znajduje się kilka lat świetlnych od gwiazdy. Powyższe zdjęcie wykonane za pomocą Kosmicznego Teleskopu Hubble’a przedstawia właśnie IC 63.
Barwy mgławicy wskazują jaki wpływ ma na nią silne promieniowanie odległej gwiazdy. Wodór w IC 63 bombardowany jest promieniowaniem ultrafioletowym z Gamma Cassiopeiae, przez co elektrony uzyskują energię, którą później emitują jako promieniowanie H-alfa – zaznaczone tutaj kolorem czerwonym.
Promieniowanie H-alfa sprawia, że IC 63 klasyfikowana jest jako mgławica emisyjna, niemniej jednak na powyższym zdjęciu widzimy także trochę błękitu. To z kolei jest światło z Gamma Cassiopeiae, które zostało odbite przez cząstki pyłu wypełniającego mgławicę, co z kolei sprawia, że jest to także mgławica refleksyjna.
Ta kolorowa i mglista mgławica stopniowo rozpływa się pod wpływem promieniowania ultrafioletowego z Gamma Cassiopeiae. Niemniej jednak IC 63 nie jest jedynym obiektem, na którego wpływ wywiera ta gwiazda To tylko fragment dużo większego obszaru mgławicowego otaczającego Gamma Cassiopeiae, który obejmuje niemal dwa stopnie na niebie czyli obszar cztery razy większy od tarczy Księżyca w pełni.
Obszar ten można podziwiać na półkuli północnej jesienią i zimą. Choć znajduje się wysoko na niebie i jest widoczny z Europy przez cały rok, jest jednak dość ciemny, a więc obserwowanie go wymaga dość dużego teleskopu i ciemnego nieba.
Znad atmosfery Ziemi Hubble umożliwia nam widok, którego nie moglibyśmy podziwiać gołym okiem. Powyższe zdjęcie prawdopodobnie jest najbardziej szczegółowym zdjęciem IC 63 w historii i doskonale prezentuje możliwości obserwacyjne Hubble’a.
Źródło: STScI
