Europę, lodowy księżyc Jowisza charakteryzuje bardzo nieregularna powierzchnia, pełna pęknięć i uskoków, co wskazuje na długą historię aktywności geologicznej.
Najnowsza seria czterech zdjęć Europy wykonanych za pomocą obserwatorium Atacama Large Milimeter/submilimeter Array (ALMA) pomogła astronomom stworzyć pierwszą globalną mapę temperatur panujących na powierzchni tego zimnego księżyca Jowisza. Nowe zdjęcia charakteryzuje rozdzielność rzędu 200 kilometrów, wystarczająca do badania związków między zmiennością temperatur na powierzchni a głównymi strukturami geologicznymi występującymi na powierzchni księżyca.
Badacze porównali wyniki nowych obserwacji za pomocą ALMA z modelem termicznym opartym na obserwacjach przeprowadzonych za pomocą sondy Galileo. Takie porównanie pozwoliło im przeanalizować zmiany temperatur w danych i stworzyć pierwszą w historii globalną mapę charakterystyki termicznej księżyca. Nowe dane ukazały także enigmatyczną zimną plamę na północnej półkuli Europy.
„Nowe zdjęcia wykonane za pomocą obserwatorium ALMA są naprawdę interesujące ponieważ stanowią one swego rodzaju globalną mapę emisji termicznej Europy” mówi Samantha Trumbo, planetolożka z California Institute of Technology i główna autorka artykułu opublikowanego w periodyku Astronomical Journal. „Zważając na to, że Europa jest wodnym światem z potencjalną aktywnością geologiczną, temperatury jej powierzchni są niezwykle interesujące, bowiem pozwalają nam dostrzec miejsca, w których taka aktywność może mieć miejsce”.
Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), S. Trumbo et al.
Dowody wskazują, że pod cienką warstwą lodu Europa posiada ocean słonej wody, którego dnem jest skaliste jądro księżyca. Powierzchnia Europy jest stosunkowo młoda – jej wiek szacuje się na 20 do 180 milionów lat, co z kolei oznacza ciągłe, jak dotąd niezidentyfikowane procesy termiczne lub geologiczne.
W przeciwieństwie do teleskopów optycznych, które rejestrują tylko światło słoneczne odbite od obiektów planetarnych, radioteleskopy takie jak ALMA mogą rejestrować termiczną „poświatę” naturalnie emitowaną przez nawet stosunkowo zimne obiekty Układu Słonecznego, w tym komety, planetoidy i księżyce. W szczycie temperatura powierzchni Europy nigdy nie przekracza -160 stopni Celsjusza.
„Badanie właściwości termicznych Europy stanowi unikalny sposób badania jego powierzchni” mówi Bryan Butler, astronom z National Radio Astronomy Observatory w Socorro w Nowym Meksyku, współautor artykułu.
Źródło: NRAO