Łazik Curiosity odkrył nowe dowody zachowane w skałach na Marsie, wskazujące na to, że Czerwona Planeta mogła być przyjazna dla życia w przeszłości. Oprócz tego badacze znaleźli nowe dowody w atmosferze Marsa, które związane są z poszukiwaniem obecnego życia na tej planecie. Choć uzyskane wyniki nie stanowią dowodów na istnienie życia, to jednak są one obiecującym znakiem dla przyszłych misji badających powierzchnię Marsa jak i to co znajduje się pod nią.
Najnowsze odkrycia – „twarde” cząsteczki organiczne w mających trzy miliardy lat skałach osadowych blisko powierzchni, oraz okresowe zmiany poziomu metanu w atmosferze – opisano w dzisiejszym wydaniu periodyka Science.
Organiczne cząsteczki zawierają węgiel i wodór i mogą także obejmować tlen, azot i inne pierwiastki. Choć zazwyczaj związane są one z obecnością życia, cząsteczki organiczne mogą także powstawać w procesach niebiologicznych i nie muszą stanowić wskaźników życia.
„Dzięki tym nowym wynikom, Mars mówi nam, abyśmy nie ustępowali w badaniach i nadal poszukiwali dowodów na istnienie tam życia” mówi Thomas Zurbuchen, administrator w Dyrektoracie Misji Naukowych w siedzibie głównej NASA w Waszyngtonie. „Jestem przekonany, że nasze trwające i planowane misje zagwarantują nam jeszcze wiele fenomenalnych odkryć na powierzchni Czerwonej Planety”.
„Łazik Curiosity nie był w stanie ustalić źródła cząstek organicznych” mówi Jen Eigenbrode z NASA Goddard Space Flight Center w Greenbelt w stanie Maryland, która jest główną autorką jednego z dwóch artykułów opublikowanych dzisiaj w Science. „Niezależnie od tego czy jest to zapis dawnego życia, pożywienia dla życia, czy tego, że cząstki te istniały bez udziału życia, materia organiczna w skałach marsjańskich niesie z sobą wiele informacji o warunkach panujących i procesach zachodzących kiedyś na powierzchni Marsa”.
Choć powierzchnia Marsa nie sprzyja dziś istnieniu na niej życia, mamy wiele dowodów na to, że w odległej przeszłości marsjański klimat umożliwiał istnienie ciekłej wody – kluczowego składnika życia jakie znamy na Ziemi – w zbiornikach na powierzchni. Dane z łazika Curiosity wskazują, że miliardy lat temu w Kraterze Gale istniało jezioro, które zawierało wszystkie niezbędne składniki życia, włącznie z budulcem i źródłami energii”.
Powierzchnia Marsa wystawiona jest na duże ilości promieniowania z przestrzeni kosmicznej. Zarówno to promieniowanie jak i związki chemiczne rozbijają cząsteczki materii organicznej” mówi Eigenbrode. „Odkrycie dawnych cząstek organicznych w górnych pięciu centymetrach skały stanowi dobry znak dla odkrywców i badaczy materii organicznej na Marsie. Przyszłe misje mają w planach znacznie głębsze odwierty.”
W drugim artykule, naukowcy opisują odkrycie okresowych (związanych z porami roku) zmian poziomu zawarości metanu w atmosferze Marsa na przestrzeni niemal trzech marsjańskich lat (sześciu lat na Ziemi). Zmiany zostały zarejestrowane za pomocą zestawu instrumentów SAM (Sample Analysis at Mars).
Procesy chemiczne zachodzące na styku woda-skała mogły doprowadzić do powstania metanu, ale naukowcy nie są w stanie wykluczyć pochodzenia biologicznego. Już wcześniej odkrywano metan w atmosferze Marsa w dużych, nieprzewidywalnych ilościach. Najnowsze wyniki wskazują, że niskie poziomy metanu w Kraterze Gale rosną podczas ciepłych miesięcy letnich i spadają w trakcie każdej zimy.
„To pierwszy raz, kiedy udało nam się zarejestrować jakiś regularny rytm w obecności metanu, więc być może w końcu czegoś się dowiemy” mówi Chris Webster z JPL w Pasadenie w Kalifornii.
Aby zidentyfikować materię organiczną w marsjańskiej glebie, łazik Curiosity wwiercił się w skały osadowe w czterech różnych miejscach Krateru Gale. Owe skały powstawały stopnowo miliardy lat temu z osadów na dnie dawnego jeziora. Pobrane z nich próbki zostały następnie zbadane za pomocą instrumentu SAM, który podgrzewa je do temperatury 500 stopni Celsjusza w celu uwolnienia organicznych cząstek ze sproszkowanej skały.
SAM wykrył małe cząstki organiczne pochodzące z próbek osadowych, a które stanowiły fragmenty większych cząstek organicznych, które tak łatwo nie odparowują. Niektóre z tych fragmentów zawierają siarkę, która mogła pomóc zachować je w ten sam sposób, w jaki siarka wykorzystywana jest do zwiększania trwalości opon samochodowych.
Nowe wyniki wskazują także na poziom węgla równy 10 częściom na milion. To wartość zbliżona do obserwowanej w marsjańskich meteorytach oraz około 100 razy większa niż we wcześniejszych próbach wykrycia organicznego węgla na pwierzchni Marsa.
W 2013 roku SAM wykrył pewne związki organiczne zawierające chlor w skałach, w najgłębszym punkcie krateru.
Odkrycie metanu w atmosferze i węgla zachowanego w skałach powierzchniowych daje naukowcom pewność, że łaziki Mars 2020 oraz ExoMars znajdą więcej związków organicznych tak na jak i pod powierzchnią Marsa.
„Czy na Marsie istnieją oznaki życia?” pyta Michael Meyer, główny badacz w Mars Exploration Program, „Nie wiemy, ale te wyniki wskazują, że zbliżamy się do odkrycia odpowiedzi na to pytanie.”
Źródło: NASA