Jasno świecąca Mgławica Tarantula oddalona od nas o około 160 tysięcy lat świetlnych jest najbardziej spektakularnym obiektem w Wielkim Obłoku Magellana, który jest galaktyką satelitarną Drogi Mlecznej. Teleskop VST (VLT Survey Telescope) znajdujący się w Obserwatorium Paranal w Chile wykonał niezwykle szczegółowe zdjęcie tego obszaru i jego bogatego otoczenia. Widzimy na nim kosmiczny krajobraz gromad gwiazd, świecących obłoków gazu i rozproszonych pozostałości po wybuchach supernowych. Jest to jak dotąd najwyraźniejsza fotografia tego obszaru.
Wykorzystując możliwości VST, astronomowie uzyskali nowe, bardzo dokładne zdjęcie Mgławicy Tarantula oraz licznych innych otaczających ją mgławic, gwiazd i gromad gwiazd. Tarantula, znana też jako 30 Doradus, jest najjaśniejszym i najbardziej energetycznym obszarem gwiazdotwórcznym w Grupie Lokalnej galaktyk.
Mgławica Tarantula, na górze zdjęcia, rozciąga się na ponad 1000 lat świetlnych i jest widoczna w gwiazdozbiorze Złotej Ryby na niebie południowym. Ta oszałamiająca mgławica jest częścią Wielkiego Obłoku Magellana, galaktyki karłowatej, która mierzy około 14 000 lat świetlnych. Wielki Obłok Magellana jest jedną z najbliższych nam galaktyk.
W sercu Mgławicy Tarantula znajduje się olbrzymia młoda gromada gwiazd NGC 2070 – obszar gwiazdotwórczy, którego gęste jądro, R136, zawiera jedne z najmasywniejszych i najjaśniejszych znanych gwiazd. Jasny blask Mgławicy Tarantula po raz pierwszy dostrzegł w 1751 roku francuski astronom Nicolas-Louis de Lacaille.
Kolejną gromadą gwiazd w Mgławiy Tarantula jest znacznie starsza Hodge 301, we wnętrzu której szacuje się, że co najmniej 40 gwiazd wybuchło jako supernowe, rozprzestrzeniając gaz w całej jej objętości. Jednym z przykładów pozostałości po supernowej jest superbąbel SNR N157B, który otacza gromadę otwartą gwiazd NGC 2060. Gromadę tę po raz pierwszy zaobserwował brytyjski astronom John Herschel w 1836 roku przy pomocy 18,6-calowego reflektora (teleskopu zwierciadlanego) na Przylądku Dobrej Nadziei w Afryce Południowej. Na obrzeżach Mgławicy Tarantula, na dole po prawej stronie, można zidentyfikować położenie słynnej supernowej SN 1987A.
Po lewej od Mgławicy Tarantula, można dostrzec jasną gromadę otwartą NGC 2100, która widoczna jest jako jasne zagęszczenie niebieskich gwiazd otoczone przez gwiazdy czerwone. Gromada ta została odkryta przez szkockiego astronoma Jamesa Dunlopa w 1826 roku podczas jego pracy w Australii, przy pomocy samodzielnie zbudowanego 9-calowego (23 cm) teleskopu zwierciadlanego.
W centrum zdjęcia widać gromadę gwiazd i mgławicę emisyjną NGC 2074, która jest kolejnym obszarem powstawania masywnych gwiazd, odkrytym przez Johna Herschela. Przypatrując się uważniej można dostrzec ciemną pyłową strukturę w kształtcie konika morskiego —“Koński Łeb w Wielkim Obłoku Magellana”. Jest to gigantyczna kolumnowa struktura o długości prawie 20 lat świetlnych – co odpowiada prawie cztery razy większemu dystansowi niż odległość od Słońca do najbliższej gwiazdy, Alfy Centauri. Struktura ta zniknie w ciągu najbliższego miliona lat, gdy w gromadzie utworzy się więcej gwiazd, a ich wiatry powoli rozwieją pyłowe kolumny.
Uzyskanie zdjęcia było możliwe tylko dzięki specjalnie zaprojektowanej 256-megapikselowej kamerze OmegaCAM zainstalowanej na teleskopie VST. Fotografię utworzono z obrazów uzyskanych przez OmegaCAM w czterech różnych filtrach barwnych, w tym w filtrze przeznaczonym do izolowania czerwonego światła od zjonizowanego wodoru.
Źródło: ESO