Ciemny obłok kosmicznego pyłu przesuwa się wzdłuż tego spektakularnego szerokokątnego ujęcia nieba, oświetlony przez niezwykle jasne światło nowych gwiazd. Ten gęsty obłok to obszar gwiazdotwórczy o nazwie Lupus 3, w którym z zapadających się grawitacyjnie mas gazu i pyłu powstają niezwykle gorące gwiazdy. Powyższa mozaika została złożona ze zdjęć wykonanych za pomocą teleskopu VLT Survey Telescope (VST) oraz 2.2-metrowego teleskopu MPG/ESO i jak na razie jest najbardziej szczegółowym zdjęciem tego obszaru w historii.
Obszar gwiazdotwórczy Lupus 3 znajduje się w gwiazdozbiorze Skorpiona zaledwie 600 lat świetlnych od Ziemi. Jest on częścią większego kompleksu znanego jako Obłoki Wilka od nazwy leżącego obok gwiazdozbioru Wilka. Obłoki te przypominają dym ciągnący się na tle milionów gwiazd, jednak w rzeczywistości jest to ciemna mgławica.
Mgławice to rozległe obszary gazu i pyłu ciągnące się między gwiazdami, czasami rozciągając się na setki lat świetlnych. Choć wiele mgławic jest spektakularnie podświetlonych przez intensywne promieniowanie gorących gwiazd, ciemne mgławice szczelnie skrywają promieniowanie emitowane przez znajdujące się w nich ciała niebieskie. Mówi się o nich także mgławice absorpcyjne, ponieważ składają się one z zimnych, gęstych cząstek pyłu, które pochłaniają i rozpraszają światło przechodzące przez obłok.
Słynne ciemne mgławice to chociażby Mgławica Worek Węgla czy Mgławica Wielka Szczelina, które są na tyle duże, że można je dostrzec gołym okiem jak zaskakująco czarne obszary otoczone jaśniejącą Drogą Mleczną.
[AdSense-A]
Lupus 3 ma nieregularny kształt i przypomina węża ciągnącego się po niebie. Na powyższym zdjęciu jest on regionem kontrastów, w którym gęste, ciemne smugi rozciągają się na tle blasku jasnych niebieskich gwiazd w centrum kadru. Jak większość ciemnych mgławic, także i Lupus 3 jest aktywnym obszarem gwiazdotwórczym, składającym się przede wszystkim z protogwiazd i bardzo młodych gwiazd. Pojawiające się w ich otoczeniu zaburzenia mogą sprowokować się zapadanie pod wpływem grawitacji gęstszych fragmentów mgławicy. Z czasem, z takich jąder gęstego gazu i pyłu powstają kolejne protogwiazdy.
Acknowledgement: Davide De Martin
Dwie jasne gwiazdy w centrum powyższego zdjęcia powstały właśnie w ten sposób. Na początkowych etapach ich życia, emitowane przez nie światło było w większości blokowane przez gęste otoczenie ich mgławicy macierzystej, widoczne tylko za pomocą teleskopów obserwujących w zakresie promieniowania podczerwonego i radiowego. Jednak gdy zaczęły świecić jaśniej i intensywniej, silne wiatry gwiezdne rozwiały otoczenie, dzięki czemu wyjrzały one na zewnątrz swojego ponurego żłobka.
Obie te gwiazdy są wciąż bardzo młode – tak młode, że w ich jądrach nie rozpoczęły się jeszcze procesy fuzji jądrowej. Zamiast tego, ich jasność spowodowana jest zamianą energii grawitacyjnej na ciepło.
Zrozumienie mgławic jest kluczowe dla lepszego zrozumienia procesów powstawania gwiazd – w rzeczy samej uważa się, że nasze Słońce także powstało w obszarze gwiazdotwórczym podobnym do Lupus 3 ponad 4 miliardy lat temu.
Źródło: ESO