W przyszłym tygodniu sonda ExoMars poświęci dwa dni na wykonywanie istotnych pomiarów kalibracyjnych w pobliżu Czerwonej Planety, niezbędne do rozpoczęcia fazy naukowej misji, która rozpocznie się w przyszłym roku.
Sonda Trace Gas Orbiter (TGO) będąca wspólnym projektem ESA i Roskosmosu dotarła do Marsa 19 października 2016 roku. W ciągu dwóch przeznaczonych na to orbit pod koniec listopada instrumenty naukowe wykonały pierwsze pomiary kalibracyjne od czasu dotarcia do Marsa. Przy tej okazji wykonały one także zdjęcia Marsa, Fobosa oraz podstawową analizę widma atmosfery marsjańskiej.
W tym czasie sonda znajdowała się na bardzo eliptycznej orbicie, która w ciągu 4,2 dni zmieniała wysokość sondy nad powierzchnią Marsa z 230-310 km do około 98 000 km.
[AdSense-A]
Główna misja naukowa sondy rozpocznie się dopiero po osiągnięciu niemal kołowej orbity na wysokości około 400 km nad powierzchnią planety po roku 'aerohamowania’ – manewru wykorzystującego atmosferę planety do stopniowego hamowania i zmian orbity.
Na początku roku, w ramach przygotowywania do fazy aerohamowania, sonda TGO wykonała serię manewrów, która pozwoliła na zmianę kąta nachylenia orbity względem równika planety do wartości prawie 74 stopni. Dzięki tym manewrom orbita niemal równikowa zmieniła się na przebiegającą dość wysoko nad północną i południową półkulą Marsa.
Takie nachylenie zapewni optymalne pokrycie powierzchni planety przez instrumenty naukowe jednocześnie zapewniając dobrą widoczność do przesyłu danych z obecnych i przyszłych lądowników marsjańskich – włącznie z łazikiem ExoMars, którego start planowany jest na rok 2020.
Teraz, tuż przed rozpoczęciem trwającej rok fazy aerohamowania, zespoły naukowe ponownie miały okazję do wykonania ważnych pomiarów kalibracyjnych, skupiając się na testach mających na celu sprawdzenie instrumentów śledzących – tym razem z nowej orbity.
[AdSense-B]
Nowa, jednodniowa orbita sondy zabiera ją z odległości 200 km nad powierzchnią planety do odległości 37 150 km w najodleglejszym jej punkcie. Dzięki temu sonda będzie mogła wykonać jedne z najbliższych zdjęć Marsa podczas trwania całej misji TGO.
Dwa zestawy spektrometrów TGO wykonały wstępne obserwacje kalibracyjne 28 lutego i 1 marca, kiedy to instrumenty sondy skierowane były w stronę Marsa, a główna kampania obserwacyjna zaplanowana została na 5-7 marca.
W trakcie głównej kampanii spektrometry będą w stanie przetestować jeszcze jeden tryb pracy – skanowanie w kierunku horyzontu pozwalające na obserwowanie promieniowania słonecznego rozproszonego przez atmosferę Marsa.
Przyglądając się promieniom słonecznym przebiegającym przez atmosferę, naukowcy będą w stanie zbadać skład chemiczny atmosfery Marsa, co stanowi główny cel naukowy misji TGO.
W rzeczy samej głównym zadaniem TGO jest wykonanie szczegółowego spisu składu chemicznego atmosfery, szczególnie gazów obecnych tylko w ilościach śladowych. Wyjątkowo interesujący jest tu metan, który na Ziemi powstaje przede wszystkim w procesach biologicznych lub geologicznych takich jak reakcje hydrotermalne.
Oprócz tego sonda będzie poszukiwała wody lub lodu tuż pod powierzchnią i będzie dostarczała kolorowe i stereograficzne zdjęcia powierzchni.
Źródło: ESA