W ostatnich dniach NASA otrzymała raport opisujący potencjalną wartość naukową wysłania lądownika na powierzchnię Europy – jednego z lodowych księżyców Jowisza. Aktualnie agencja rozpoczyna szerszą dyskusję ze społecznością naukową na temat wniosków zawartych w raporcie.
Na początku 2016 roku, w odpowiedzi na dyrektywę Kongresu USA, Dział Nauk Planetarnych NASA rozpoczął wstępną fazę A mającą na celu ocenę wartości naukowej i projektu potencjalnej misji obejmującej lądownik, który miałby osiąść na powierzchni Europy. Należy zauważyć, że NASA rutynowo przeprowadza tego typu badania – które kończą się raportami SDT (Science Definition Team) – na długo przed rozpoczęciem realizacji jakiejkolwiek misji, w celu określenia wyzwań, możliwości i wartości naukowej potencjalnej misji. W czerwcu 2016 roku NASA zleciła przeanalizowanie misji do Europy 21-osobowemu zespołowy naukowców, który od tego czasu starał się zdefiniować realistyczny i wartościowy zestaw celów i pomiarów naukowych takiej misji. Raport został przedstawiony NASA w dniu 7 lutego 2017 roku.
W raporcie określono trzy główne cele naukowe misji. Głównym celem jest poszukiwanie śladów życia na Europie. Pozostałe cele to ocena Europy pod kątem przyjazności dla życia – poprzez bezpośrednią analizę materii znajdującej się na powierzchni Księżyca, oraz charakteryzacja powierzchni i warstw podpowierzchniowych pod kątem przyszłej robotycznej eksploracji Europy i jej podpowierzchniowego oceanu. Raport zawiera także opis niektórych instrumentów, które mogłyby wykonywać określone pomiary po dotarciu na powierzchnię księżyca.
Naukowcy zgadzają się, że istnieją dowody wskazujące na to, że Europa – która jest nieznacznie mniejsza od naszego Księżyca – pod swoją lodową powierzchnią skrywa globalny ocean słonej wody. W tym oceanie może znajdować się ponad dwukrotnie więcej wody niż w oceanach na Ziemi. Choć najnowsze odkrycia wskazują, że wiele obiektów Układu Słonecznego może posiadać podpowierzchniowe oceany, Europa jest jednym z zaledwie dwóch miejsc, gdzie woda może pozostawać w kontakcie ze skalistym podłożem (drugi z nich to Enceladus – znacznie mniejszy księżyc Saturna). To właśnie dlatego Europa jest jednym z najważniejszych celów dla misji, których zadaniem będzie poszukiwanie życia w Układzie Słonecznym.
Zespół SDT otrzymał zadanie opracowania strategii wykrywania śladów życia na Europie – to pierwsze takie zadanie w NASA od ery marsjańskich misji Viking ponad czterdzieści lat temu. W swoim raporcie naukowcy określili zalecenia co do liczby i typu instrumentów naukowych niezbędnych do potwierdzenia czy w próbkach materii zebranych na powierzchni lodowego księżyca znajdują się dowody na aktywność biologiczną.
Badacze wraz z inżynierami pracowali także nad zaprojektowaniem systemu zdolnego do wylądowania na powierzchni, o której wiemy naprawdę mało. Zważając na fakt, że Europa nie ma własnej atmosfery, zespół opracował koncepcję dostarczenia ładunku naukowego na lodową powierzchnię bez potrzeby korzystania z technologii takich jak osłony termiczne czy spadochrony.
Proponowany lądownik poleciałby do Europy w ramach misji niezależnej od aktualnie opracowywanej i planowanej na początek lat dwudziestych (start) misji do Europy, w ramach której sonda wielokrotnie przeleci w pobliżu księżyca. Sonda dotrze do Jowisza po kilkuletniej podróży i wejdzie na orbitę wokół tego gazowego olbrzyma co dwa tygodnie przelatując w pobliżu Europy. Łącznie planowanych jest 45 bliskich przelotów w pobliżu księżyca. W ramach tej misji planowane jest mapowanie składu chemicznego, ocena charakterystyki oceanu i skorupy lodowej oraz poszerzenia naszej wiedzy o geologii Europy. Wszystko to ma na celu jak najlepszą ocenę prawdopodobieństwa istnienia życia w podpowierzchniowym oceanie. W ramach misji planowany jest także szczegółowy rekonesans powierzchni za pomocą najnowocześniejszych kamer, który pozwoli naukowcom przygotować się do osadzenia lądownika na powierzchni księżyca.
Źródło: NASA
Aby przeczytać raport w całości, kliknij tutaj: http://solarsystem.nasa.gov/europa/technical.cfm
