W dniu dzisiejszym (28 czerwca) astronomowie opublikowali spektakularne, nowe, zdjęcia odległego Wszechświata zarejestrowane w podczerwieni. Jest to najgłębsze zdjęcie wykonane na tak dużym obszarze nieba. Zespół pracujący pod kierownictwem prof. Omara Almaini zaprezentował wyniki swoich badań podczas National Astronomy Meeting na University of Nottingham.
Ostateczne dane zebrane w ramach przeglądu nieba Ultra-Deep Survey (UDS) pozwoliły stworzyć niezwykle głęboką mapę obszaru o powierzchni około czterokrotnie większego od powierzchni tarczy Księżyca w pełni. Na tym obszarze udało się odkryć ponad 250 000 galaktyk, wśród których kilkaset widzimy z czasów gdy Wszechświat miał mniej niż miliard lat. Astronomowie z całego świata będą wykorzystywali nowe zdjęcia do badania wczesnych etapów formowania się i ewolucji galaktyk.
Opublikowanie ostatecznych zdjęć z UDS stanowi punkt kulminacyjny projektu, w ramach którego zbieranie danych rozpoczęto w 2005 roku. Naukowcy korzystając z teleskopu UKIRT (United Kingdom Infrared Telescope) na Hawajach wielokrotnie obserwowali ten sam wycinek nieba, stopniowo zbierając ponad 1000 godzin danych obserwacyjnych. Obserwacje prowadzone w podczerwieni są kluczowe w badaniach bardzo odległych obiektów, bowiem promieniowanie widzialne przesunięte jest ku czerwieni ze względu na rozszerzanie się Wszechświata.
Ze względu na skończoną prędkość światła, najodleglejsze galaktyki obserwowane są w takim stanie, w jakim były miliardy lat temu.
„Dzięki danym z przeglądu UDS możemy badać liczne odległe galaktyki i obserwować w jaki sposób ewoluowały na różnych etapach historii Wszechświata,” mówi Almaini.
UDS to najgłębszy z pięciu projektów realizowanych łącznie w ramach UKIRT Infrared Deep Sky Survery (UKIDSS).
Wcześniej publikowane cząstkowe dane z przeglądu UDS umożliwiły już pewien postęp w rozwoju naszej wiedzy, m.in. w badaniach najwcześniejszych galaktyk istniejących w pierwszym miliardzie lat po Wielkim Wybuchu, w pomiarach rozrostu galaktyk w czasie i badaniach wielkoskalowego rozkładu galaktyk we Wszechświecie, który pozwolił oszacować masę 'ciemnej materii’ istniejącej w przestrzeni kosmicznej. Głębia najnowszych zdjęć z pewnością doprowadzi do kolejnych przełomowych odkryć.
„W szczególności zainteresowani jesteśmy zrozumieniem dramatycznej transformacji wielu masywnych galaktyk, do której doszło około 10 miliardów lat temu,” mówi dr William Hartley z University College w Londynie. „W tym okrasie w wielu galaktykach gwałtownie ustały procesy gwiazdotwórcze i doszło do zmian kształtu galaktyk w sferoidalny. Do dzisiaj nie wiemy dlaczego tak się stało, ale najnowsze zdjęcia z projektu UDS pozwolą nam zaobserwować wiele galaktyk w trakcie tej transformacji. Dlatego też mamy nadzieję, że teraz uda się rozwiązać tę zagadkę.”
Źródło: RAS