W tym tygodniu w moje ręce trafiła pozycja, którą już wielokrotnie widziałem ostatnio na listach bestsellerów i na wystawach księgarskich. Po kilku godzinach lektury zrozumiałem fenomen tej pozycji i jej miejsce na „książkowej liście przebojów”. Człowiek i Wszechświat jak sam tytuł wskazuje traktuje o kosmosie w bardzo szerokim tego słowa znaczeniu. Nie jest to zdecydowanie książka systematycznie opisująca przestrzeń kosmiczną i metody jej badania – jakich wiele już miałem okazję recenzować. To raczej próba refleksji nad życiem, nad miejscem człowieka Wszechświecie, nad fundamentalnymi pytaniami, które na pewnym etapie życia zadaje sobie większość z nas. Te pytania stanowią także tytuły poszczególnych rozdziałów, na które podzielona została książka:
- Gdzie jesteśmy?
- Czy jesteśmy sami?
- Kim jesteśmy?
- Dlaczego tu jesteśmy?
- Jaka czeka nas przyszłość?
Brian Cox, profesor fizyki cząstek, z ogromną zręcznością podchodzi do tych pytań od strony humanistycznej i bez wysiłku stara się przedstawić Czytelnikowi aktualny stan wiedzy prowadzącej nas do odpowiedzi na postawione powyżej pytania. Już w pierwszym rozdziale poznajemy swoje miejsce we Wszechświecie, dowiadując się jak ludzie doszli do wniosku, że Ziemia nie stanowi centrum Wszechświata, po czym na chwilę odwiedzamy załogę misji Apollo 8 towarzysząc im w locie wokół Księżyca i znów wracamy do historii wielkich odkryć, które prowadziły nas do wielkich odkryć definiujących naszą wiedzę o początkach i historii Wszechświata. Gdy już Czytelnik zachwyci się nad geniuszem wielkich umysłów tego świata, które odkrywały zdarzenia sprzed miliardów lat – autor przeskakuje do innego kluczowego pytania, na które do dzisiaj nie znamy odpowiedzi – czy jesteśmy sami we Wszechświecie. Czy życie na Ziemi jest jedynym życiem we Wszechświecie, czy może jest powszechne? Nawet jeżeli jest powszechne – na ilu planetach z życiem powstały cywilizacje. To pytania, które frustrują i fascynują jednocześnie. Nie udzielając bezpośredniej odpowiedzi na to pytanie prof. Cox przedstawia różne metody poszukiwania życia we Wszechświecie, opowiada o naszych ograniczeniach obserwacyjnych, programach poszukiwania pozaziemskich cywilizacji oraz potencjalnych konsekwencjach ewentualnego odkrycia sygnału od innej cywilizacji. Prowadzenie rozważań nad życiem we Wszechświecie prędzej czy później prowadzi nas do nas samych. Wszak musimy przyjrzeć się sobie z zewnątrz, aby określić czego tak naprawdę szukamy. Nic dziwnego zatem, że w następnym rozdziale przyglądamy się sobie samym, człowiekowi, jego historii, zarówno tej sprzed 40 000 lat jak i tej sprzed milionów lat. We wszystkich rozważaniach nad człowiekiem i nad wszechświatem zawartych w książce widoczny jest zachwyt autora nad faktem, że człowiek w ogóle miał szansę powstać i że ma okazję badać samego siebie i swoje bliższe i dalsze otoczenie. Jak sam autor pisze już we wstępie:
Człowiek i Wszechświat to przede wszystkim list miłosny do ludzkości, wyraz radości z tego niezwykłego szczęścia, że w ogóle istniejemy. Postanowiłem napisać ten list językiem nauki, ponieważ nie istnieje lepsze świadectwo naszego wspaniałego wzniesienia się z pyłu ku byciu najwspanialszym ze zwierząt, niż przyrost wiedzy naukowej. Dwa miliony lat temu byliśmy małpoludami. Dziś wyruszamy w Kosmos. Z tego, co nam wiadomo, coś takiego nie zdarzyło się nigdzie indziej. Jest to coś, co warto uczcić.
Jeżeli na co dzień czytasz dużo literatury popularno-naukowej, śledzisz bieżące informacje ze świata nauki, nałogowo czytasz wszystkie artykuły na Pulsie Kosmosu, ta książka może być dla Ciebie zbyt ogólnikowa. Ale wiem też, że każdy z nas – osób oczarowanych nauką i wszechświatem – ma wewnętrzną potrzebę zarażania innych swoją pasją. Niezależnie od tego czy chcesz pokazać piękno nauki znajomym, dzieciom czy swoim rodzicom, warto podarować im egzemplarz Człowieka i Wszechświata. Książka ta ma bowiem moc zachwycania wszystkich pięknem otaczającego nas świata – tak na poziomie odległych galaktyk, jak i na poziomie kwarków górnego i dolnego, z których składamy się my sami. Co więcej, czyni to językiem zrozumiałym dla każdego.
Tytuł: Człowiek i Wszechświat
Autor: Brian Cox, Andrew Cohen
Stron: 354
Wydawnictwo: Copernicus Center Press
Link: http://www.ccpress.pl/produkt/Czlowiek_i_Wszechswiat_263