Pyłowy pierścień o średnicy 200 lat świetlnych oraz pętla pokrywająca jedną trzecią nieba to dwa z wyników widocznych na dowej mapie wykonanej przez satelitę Planck. Dr Mike Peel oraz dr Paddy Leahy z Centrum Astrofizyki Jodrell Bank przedstawili wczoraj podczas National Astronomy Meeting w Llandudno (Walia) wyniki prac satelity.
Satelita Planck stworzony przez Europejską Agencję Kosmiczną (ESA), wystrzelony w 2009 roku w celu badania promieniowania pochodzącego z Wielkiego Wybuchu dostarczył nam także map naszej Galaktyki w zakresie promieniowania mikrofalowego (promieniowanie o długości fali od cm do mm). Mikrofale emitowane są przez elektrony poruszające się w polu magnetycznym Drogi Mlecznej z prędkością bliską prędkości światła (proces synchrotronowy); przez zderzenia w plazmie międzygwiezdnej, przez wibracje termiczne ziaren pyłu międzygwiezdnego lub anomalną emisję mikrofalową (AME), która może pochodzić od obracających się ziaren pyłu.
Względna siła tych procesów zmienia się wraz z długością fali, a można je oddzielić korzystając z pomiarów wykonanych na wielu długościach fali przez satelitę Planck (ESA), satelitę WMAP (NASA) oraz radioteleskopy naziemne. W ten sposob uzyskuje się mapy poszczególnych składników.
Nowe mapy ukazują regiony pokrywające olbrzymie obszary naszego nieba emitujące AME; proces ten, odkryty dopiero w 1997 roku, może odpowiadać za dużą ilość galaktycznej emisji mikrofalowej na falach o długości zbliżonej do 1 cm. Za przykład może tu służyć wyjątkowo jasny pierścień pyłowy o średnicy 200 lat świetlnych wokół mgławicy Lambda Orionic (głowa w gwiazdozbiorze Oriona). To pierwszy raz, kiedy dostrzeżono taki pierścień.
Źródło: M. Peel / JCBA / Planck / ESA
Mapa o szerokim poli ukazuje także pętle synchrotronowe (gdzie naładowane cząsteczki poruszają się po spirali wokół linii pola magnetycznego), wącznie z olbrzymią Pętlą 1 odkrytą ponad 50 lat temu. Co zadziwiające, astronomowie wciąż nie są pewni odległości do niej. Może się ona znajdować w odległości 400 do 25 000 lat świetlnych – i mimo, że pokrywa ponad 30% nieba, jak dotąd nie można odpowiedzieć na pytanie o jej wielkość
Źródło: RAS